Çocuklar varken eşi malvarlığını başkasına bağışlarsa çocuklar ne yapabilir?

Bir anne-baba vefat ettiğinde tüm çocukların payı eşit midir, yoksa erkek-kız ayrımı var mı? Saklı pay veya zümre farkı oluyor mu?

Miras bırakan noter huzurunda resmi vasiyet yaptı fakat zamanla fikir değiştirdi. Yeni bir vasiyet düzenleyerek eskisini iptal etmek istiyor. Bunu nasıl yapar, önceki vasiyeti iptal ettiğini belirtmek şart mı?

Olağanüstü bir durumda (örneğin savaş, ağır hastalık, deprem gibi) resmi veya el yazılı vasiyet yapma imkânı yoksa, miras bırakan iki tanığa sözlü vasiyet beyan edebilir. Sonra tanıklar bunu yazılı hale getirip imzalar. Durum düzelirse vasiyet yenilenmeli, aksi halde geçerliliği sınırlıdır.

Bir kişi hayatındayken vasiyetname veya miras sözleşmesi yapmışsa, bunu istediği zaman geri alabilir mi, tekrar sözleşme veya vasiyet düzenleyebilir mi? Saklı pay engeli nedir?

Miras bırakanın ölümünden sonra, yasal paylar Medeni Kanun'a göre belirlenir. Altsoy, anne-baba, eş gibi kişiler farklı zümrelere göre mirasa hak kazanır. Sağ kalan eşin payı, altsoyun veya anne-babanın varlığına göre değişir. Çocuklar (altsoy) varsa onlar birinci zümrede, anne-baba ikinci zümrede, büyükanne-büyükbaba ve onların altsoyu üçüncü zümrede mirasçıdır. Eş her zümreyle farklı oranda hak sahibi olur. Böylece öncelik sırasına ve zümrelere göre paylar kanunla düzenlenir.

Mirasçılar bir konutta ya da arsa üzerinde uzlaşamıyorsa ‘miras taksim sözleşmesi’ yapamazlar. Bu durumda ne olur, izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) yoluyla satış mı gerçekleşir?

Kanun, belirli yakınların mirastan asgari bir pay almalarını zorunlu tutar. Saklı pay sahibi mirasçılar altsoy (çocuklar, torunlar), anne-baba ve sağ kalan eştir. Miras bırakan vasiyetnameyle bile olsa bu kişilerin saklı payını tamamen ortadan kaldıramaz. Saklı pay oranları altsoy için yasal payın yarısı, anne-baba için yasal payın dörtte biri, eş için de kendi yasal payının tamamı veya duruma göre yarısı şeklinde düzenlenir. Böylece saklı pay ihlal edilirse tenkis davası açılabilir.

Miras sözleşmesi, miras bırakanın bir başkasıyla yapacağı yazılı ve resmi nitelikte bir anlaşmadır. Noter veya kanunda belirtilen resmi memur önünde imzalanmalıdır. Bu sözleşmede miras bırakan, öldükten sonra malvarlığını nasıl bırakacağını kararlaştırabilir veya mirastan feragat gibi hükümler içerebilir. Saklı paylı mirasçılar için sözleşmenin sınırları geçerlidir. Yapılacak hatalı şekil veya zorlamalar sözleşmeyi geçersiz kılar.

Bazı hallerde, miras bırakanı öldüren veya öldürmeye teşebbüs eden, sahte vasiyet hazırlayan kişiler mirastan yoksun (éhliyetsiz) sayılır. Yoksunluk hangi şartlarla ortaya çıkar, otomatik midir?