İlâmların mirasçılara etkisi nedir?

Vasiyetnamede miras bırakılan kişi bazen doğrudan mirasçı değil, sadece belli bir mal veya belirli bir miktar parayı alma hakkına sahip olan ‘vasiyet alacaklısı’ olabilir. Peki miras payı yoksa hangi haklara sahiptir?

Bazı hallerde, miras bırakanı öldüren veya öldürmeye teşebbüs eden, sahte vasiyet hazırlayan kişiler mirastan yoksun (éhliyetsiz) sayılır. Yoksunluk hangi şartlarla ortaya çıkar, otomatik midir?

Miras açıldığında, mirasçıların kimler olduğu ve pay oranları Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından veraset ilamıyla belirlenir. Noterler de belli durumlarda veraset ilamı düzenleyebilir. Bu belgeyle tapu, banka vb. işlemler yapılabilir.

Miras bırakan, saklı paylı mirasçıları dışlayacak derecede yüksek bağışlamalar veya vasiyetler yapmış olabilir. Örneğin malının büyük bölümünü başka birine vasiyet etti. Bu durumda saklı pay sahibi tenkis davası açarak, aşılan kısımdan payına düşeni geri isteyebilir. Böylece saklı payın zedelenmesi önlenmiş olur.

Evlâtlık ilişkisi hukuken kurulduğunda, evlat edinilen çocuk miras bakımından öz çocuğun konumunda mı yer alır, saklı pay hakkı var mıdır?

Kanun, belirli yakınların mirastan asgari bir pay almalarını zorunlu tutar. Saklı pay sahibi mirasçılar altsoy (çocuklar, torunlar), anne-baba ve sağ kalan eştir. Miras bırakan vasiyetnameyle bile olsa bu kişilerin saklı payını tamamen ortadan kaldıramaz. Saklı pay oranları altsoy için yasal payın yarısı, anne-baba için yasal payın dörtte biri, eş için de kendi yasal payının tamamı veya duruma göre yarısı şeklinde düzenlenir. Böylece saklı pay ihlal edilirse tenkis davası açılabilir.

Bir kişi, kendisine ölene dek bakılması karşılığında malını devrediyorsa, bu sözleşme neticede saklı pay ihlali veya denkleştirme sorunlarına yol açabilir mi? Yasal dayanak nedir?

Evlilik sona erdiğinde taraflar artık yasal mirasçı olmaktan çıkarlar. Boşanma kararı kesinleşmişse, ölenin eski eşi mirasa dahil olmaz. Ama boşanma davası devam ederken ölüm olursa, resmi evlilik hâlâ sürdüğü için sağ kalan eş, mirasçı olabilir.

Resmen evlat edinen aileden miras alabilen çocuk, öz ailesiyle de bağı kesilmediği sürece oradan da miras alır mı, yoksa bu bağ sonlanır mı?