İlâmların mirasçılara etkisi nedir?

Baba, hayattayken malının çoğunu bir arkadaşına hibe etti. Çocukları saklı paydan mahrum kaldıklarını söylüyor. Miras açıldığında bu hibe iptal edilebilir mi?

Olağanüstü bir durumda (örneğin savaş, ağır hastalık, deprem gibi) resmi veya el yazılı vasiyet yapma imkânı yoksa, miras bırakan iki tanığa sözlü vasiyet beyan edebilir. Sonra tanıklar bunu yazılı hale getirip imzalar. Durum düzelirse vasiyet yenilenmeli, aksi halde geçerliliği sınırlıdır.

Mirasçılar bir konutta ya da arsa üzerinde uzlaşamıyorsa ‘miras taksim sözleşmesi’ yapamazlar. Bu durumda ne olur, izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) yoluyla satış mı gerçekleşir?

Evlilik sona erdiğinde taraflar artık yasal mirasçı olmaktan çıkarlar. Boşanma kararı kesinleşmişse, ölenin eski eşi mirasa dahil olmaz. Ama boşanma davası devam ederken ölüm olursa, resmi evlilik hâlâ sürdüğü için sağ kalan eş, mirasçı olabilir.

Vasiyetname tek taraflı ölüme bağlı tasarruftur; miras sözleşmesi ise iki taraf arasında karşılıklı akit olarak düzenlenir. Sözleşmede miras bırakanın belirli malı bırakması, karşı tarafın bir edimi üstlenmesi mümkündür. Peki hukuki farklılıklar nedir?

Vasiyetnamede miras bırakılan kişi bazen doğrudan mirasçı değil, sadece belli bir mal veya belirli bir miktar parayı alma hakkına sahip olan ‘vasiyet alacaklısı’ olabilir. Peki miras payı yoksa hangi haklara sahiptir?

Miras bırakan, vasiyetinde ‘bu malı alabilmen için falanca kişiyle evlenmeyeceksin’ gibi bir şart koydu. Böyle şartlar geçerli mi, mirasçıyı zorlayıcı nitelik yasak mı?

Miras bırakanın ölümünden sonra, yasal paylar Medeni Kanun'a göre belirlenir. Altsoy, anne-baba, eş gibi kişiler farklı zümrelere göre mirasa hak kazanır. Sağ kalan eşin payı, altsoyun veya anne-babanın varlığına göre değişir. Çocuklar (altsoy) varsa onlar birinci zümrede, anne-baba ikinci zümrede, büyükanne-büyükbaba ve onların altsoyu üçüncü zümrede mirasçıdır. Eş her zümreyle farklı oranda hak sahibi olur. Böylece öncelik sırasına ve zümrelere göre paylar kanunla düzenlenir.