Teletıp uygulamalarında hasta hakları ve sorumluluk nedir?

Bir kişinin akıl hastalığı varsa, kendisi aydınlatılmış onam veremeyebilir. Bu durumda yasal temsilcisi (vasisi) veya mahkeme kararı devreye girer. Bu süreçte vasi atanması gerekebilir. Acil durumdaysa doktor ‘zorunlu tedavi’yi uygulayabilir.

Hekimlerin veya sağlık çalışanlarının tedavi sürecinde bilgi eksikliği, dikkat kusuru veya özen göstermeme gibi ihlaller yapması hukuki ve cezai sorumluluğa yol açabilir. Özellikle tıbbi müdahalelerde standarda uygun davranılmadığında ve hastanın zarar gördüğü kanıtlandığında, hekime karşı malpraktis davası açılabilir. Bu davada, kusur, zarar ve illiyet bağı aranır. Mahkeme, hekim veya hastanenin sorumlu olup olmadığına tıp bilimi rehberliğinde uzman raporlarıyla karar verir.

Özel hastaneler, SGK anlaşmalı olsa bile belirli bir fark ücreti alabilir. Ancak bu ücretlerin üst sınırı, ilgili yönetmelik ve SGK protokolleriyle belirlenmiştir. Hastalardan alınan farkın, yasal limitleri aşmaması gerekir. Aksi takdirde hastane hakkında hem idari yaptırım hem de hasta şikâyetleri yoluyla hukuki süreçler doğabilir.

Hasta hakları yönetmeliği, kişinin hizmete eşit erişim, saygın muamele, aydınlatılmış onam, mahremiyet gibi temel haklarını düzenler. Ayrıca şikâyet mekanizmasını, hastanın tazminat veya disiplin sürecini nasıl başlatacağını gösterir. Hastane, bu yönetmelikteki esasları uygulamakla yükümlüdür.

Hastanın bilinci kapalıysa, tedaviye devam veya durdurma kararı nasıl alınır? Yakınları hekimden farklı görüşteyse hekim ne yapar? Türk hukuku yaşam destek ünitesini kesmeye izin veriyor mu?

Bazı ilaçlar, özellikle antibiyotikler, ağır analjezikler gibi reçetesiz satılamaz. Eczanelerin bu kurala uyması zorunludur, aksi takdirde hem cezai hem de idari yaptırımla karşılaşabilirler. Bu düzenleme halk sağlığını korumak için konmuştur.

Tıp doktoru olmayan ama sağlıkla ilişkili danışmanlık sağlayan profesyonellerin (diyetisyen, psikolog vb.) hizmet sunumunda hangi kurallara tabidir? Bu mesleklerin yetkisi ve sınırı ne şekilde belirlenir?

Rekonstrüktif cerrahi, doğuştan anomali veya kaza sonrası doku onarımı gibi tıbbi gerekliliğe dayanır. Kozmetik cerrahi ise estetik amaçlıdır. Hukuken estetik müdahalede memnuniyetsizlikte hekimin sorumluluğu farklı mı değerlendirilir?

Yeni modelle şehir hastaneleri, devlet ile özel sektörün yaptıkları sözleşmelerle inşa ve işletme aşamasında yönetilir. Bu sözleşmelerin ifasında çıkan uyuşmazlıklarda tahkim mi, idari yargı mı yetkili, risk paylaşımı nasıl düzenlenir?