Avukat-tr.com
Bazı bakanlık veya kurumlarda ‘özel fon’ ya da ‘döner sermaye işletmesi’ bulunuyor. Normal bütçe dışında para toplayıp harcama yapabiliyorlar. Bunlar hangi hukuki statüye göre çalışır, denetimi nasıldır?
Kamu kurumlarında döner sermaye işletmeleri, 5018 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde kurulur. Mesela hastane döner sermayesi, üniversite döner sermayesi gibi yapılar, sundukları mal veya hizmet karşılığında gelir elde eder ve bu geliri yine kendi faaliyetlerinde harcar. Bu gelirler genel bütçeye doğrudan aktarılmaz. Ancak döner sermaye işletmeleri kamu hukuku denetimi altındadır, Sayıştay incelemesi ve ilgili bakanlık kontrolü söz konusu olur. Özel fonlar da benzer şekilde, kanunla veya cumhurbaşkanlığı kararıyla kurulur; gelirleri belirli amaçlara tahsis edilir (örneğin GAP Fonu, Savunma Sanayii Fonu). Bu fonların bütçe dışı görünmesi eleştiri konusu olabilir, çünkü genellik ilkesini zayıflatır. Yine de yasal dayanaktan yoksun olmazlar. Denetim, ilgili üst mercilerce ve TBMM tarafından yapılır.