İlaç firmalarının tanıtım faaliyetleri nasıl sınırlandırılır?

Teletıp, uzaktan muayene ve danışmanlık sağlayarak hastaya çevrimiçi veya telefonla hizmet sunar. Tanı koyma, ilaç reçete etme gibi işlemler yapılırken hekimin mesleki sorumluluğu devam eder. Ayrıca hastanın mahremiyeti ve veri güvenliği sağlanmalıdır. Eksik muayene nedeniyle yanlış tedavi riski de mevcuttur.

Acil durumlarda hastanın onamı yoksa bile hekimin hayat kurtarıcı müdahale yapma hakkı vardır. Bu, hukuka uygunluk sebebidir. Ancak ihmalkâr veya hatalı müdahale olursa sorumluluk oluşabilir. Acil hizmetin bedeli, hukuken hastanın rızası olmadan da talep edilebilir, hasta reddedemez.

Hemşire veya doktor, hastaya ait görüntüleri izinsiz paylaşır veya hastane ortamında gizlilik ihlali yaparsa hastanın mahremiyet hakkı ihlal olur. Sosyal medya paylaşımları nedeniyle disiplin ve ceza sorumluluğu doğar mı?

Tıbbi cihazlar (ameliyat malzemeleri, test kitleri vb.) için CE işareti, üretim standardı ve kaydı gerekir. Türkiye’de bu alandaki yönetmelikler AB’ye uyumlu olup, TİTCK (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) tarafından ruhsatlandırılır. Cihaz güvenliği, yan etkiler ve piyasa gözetimi sıkı şekilde denetlenir.

Hekimlerin veya sağlık çalışanlarının tedavi sürecinde bilgi eksikliği, dikkat kusuru veya özen göstermeme gibi ihlaller yapması hukuki ve cezai sorumluluğa yol açabilir. Özellikle tıbbi müdahalelerde standarda uygun davranılmadığında ve hastanın zarar gördüğü kanıtlandığında, hekime karşı malpraktis davası açılabilir. Bu davada, kusur, zarar ve illiyet bağı aranır. Mahkeme, hekim veya hastanenin sorumlu olup olmadığına tıp bilimi rehberliğinde uzman raporlarıyla karar verir.

Bir kişinin akıl hastalığı varsa, kendisi aydınlatılmış onam veremeyebilir. Bu durumda yasal temsilcisi (vasisi) veya mahkeme kararı devreye girer. Bu süreçte vasi atanması gerekebilir. Acil durumdaysa doktor ‘zorunlu tedavi’yi uygulayabilir.

Organ nakli ameliyatı sırasında yoğun bakımda özel prosedürler geçerli. Donör ve alıcı arasında doku uyumu, etik kurul izni, tıbbi hazırlık tamamlandıktan sonra nakil gerçekleşebilir. Hata varsa kim sorumludur?

Bir ilacın piyasada beklenmeyen yan etkileri görülürse, Sağlık Bakanlığı veya ilgili otorite ilacın geri çekilmesine ya da ek uyarılar konmasına karar verebilir. İlaç firması da farmakovijilans raporlarıyla süreci takip eder. Eğer ilaç ciddi risk oluşturuyorsa ruhsat iptali dahi mümkündür. Bu süreçte hukuki sorumluluk üretici firmaya veya ithalatçıya ait olabilir.

Sağlık turizmi kapsamında çok sayıda yabancı hasta Türkiye’ye gelip tıbbi hizmet alıyor. Bu hastalarla hastane arasındaki sözleşme, dil bariyeri, sorumluluk hukuku gibi konular nasıl düzenlenir?