Hastanın aydınlatılmış onam hakkı nasıl sağlanır?

Tabip odaları, meslek etiğine aykırı davranan veya hastaya zarar veren doktorlara disiplin soruşturması açar. Uyarı, kınama, meslekten geçici men, sürekli men gibi yaptırımlar gündeme gelebilir. Süreçte savunma hakkı vardır.

Hekimlerin veya sağlık çalışanlarının tedavi sürecinde bilgi eksikliği, dikkat kusuru veya özen göstermeme gibi ihlaller yapması hukuki ve cezai sorumluluğa yol açabilir. Özellikle tıbbi müdahalelerde standarda uygun davranılmadığında ve hastanın zarar gördüğü kanıtlandığında, hekime karşı malpraktis davası açılabilir. Bu davada, kusur, zarar ve illiyet bağı aranır. Mahkeme, hekim veya hastanenin sorumlu olup olmadığına tıp bilimi rehberliğinde uzman raporlarıyla karar verir.

İlaç fabrikalarında çalışanlar kimyasallara, steril şartlara maruz kalabilir. İşverenin iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri tam olmalı. Aksi halde hem iş hukuku hem de halk sağlığı bakımından büyük riskler doğar.

COVID-19 döneminde karantina, seyahat kısıtlaması, maske zorunluluğu gibi kurallar getirildi. Zorunlu aşı veya test uygulaması da tartışıldı. Hukuk bu tedbirleri nasıl değerlendiriyor, temel haklar nasıl sınırlanabilir?

Hasta, hatalı tedavi nedeniyle maddi-manevi zarar gördüğünü iddia ediyor. Doktor ve hastaneye karşı tazminat davası açmak istiyor. Hangi mahkeme yetkilidir, bilirkişi raporu nasıl alınır?

Hastaneler, eczaneler ve laboratuvarlar, hastanın kimlik ve tıbbi bilgilerini toplarken KVKK hükümlerine tabidir. Güvenlik önlemleri, verilerin sınırlı erişimi ve gerekli rıza mekanizması önemlidir. İhlal raporlanmazsa ciddi cezalar var.

Tıbbi cihazlar (ameliyat malzemeleri, test kitleri vb.) için CE işareti, üretim standardı ve kaydı gerekir. Türkiye’de bu alandaki yönetmelikler AB’ye uyumlu olup, TİTCK (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) tarafından ruhsatlandırılır. Cihaz güvenliği, yan etkiler ve piyasa gözetimi sıkı şekilde denetlenir.

Bir ilacın piyasada beklenmeyen yan etkileri görülürse, Sağlık Bakanlığı veya ilgili otorite ilacın geri çekilmesine ya da ek uyarılar konmasına karar verebilir. İlaç firması da farmakovijilans raporlarıyla süreci takip eder. Eğer ilaç ciddi risk oluşturuyorsa ruhsat iptali dahi mümkündür. Bu süreçte hukuki sorumluluk üretici firmaya veya ithalatçıya ait olabilir.

Yeni modelle şehir hastaneleri, devlet ile özel sektörün yaptıkları sözleşmelerle inşa ve işletme aşamasında yönetilir. Bu sözleşmelerin ifasında çıkan uyuşmazlıklarda tahkim mi, idari yargı mı yetkili, risk paylaşımı nasıl düzenlenir?