Eczacı, yanlış ilaç vermesi halinde hangi sorumluluğa girer?

Tabip odaları, meslek etiğine aykırı davranan veya hastaya zarar veren doktorlara disiplin soruşturması açar. Uyarı, kınama, meslekten geçici men, sürekli men gibi yaptırımlar gündeme gelebilir. Süreçte savunma hakkı vardır.

Bir ilacın piyasada beklenmeyen yan etkileri görülürse, Sağlık Bakanlığı veya ilgili otorite ilacın geri çekilmesine ya da ek uyarılar konmasına karar verebilir. İlaç firması da farmakovijilans raporlarıyla süreci takip eder. Eğer ilaç ciddi risk oluşturuyorsa ruhsat iptali dahi mümkündür. Bu süreçte hukuki sorumluluk üretici firmaya veya ithalatçıya ait olabilir.

Anestezi hatası, hastada kalıcı sakatlık veya ölümle sonuçlanabilir. Mahkemede uzman raporlarıyla ilacın dozu, hastanın alerjik durumu, anestezi ekibinin protokolü incelenir. Kusur varsa tazminat veya ceza gündeme gelir.

Promosyon ve hekimlere yönelik hediye, seyahat, sponsorluk gibi uygulamalar Reklam Yönetmeliği ve İlaç Tanıtım Yönetmeliği’nde düzenlenir. Hekimin bağımsız kararını etkileyecek aşırılık yasaktır. Buna aykırı davranan firmalara ceza gelebilir.

Bazı ilaçlar, özellikle antibiyotikler, ağır analjezikler gibi reçetesiz satılamaz. Eczanelerin bu kurala uyması zorunludur, aksi takdirde hem cezai hem de idari yaptırımla karşılaşabilirler. Bu düzenleme halk sağlığını korumak için konmuştur.

Hekimlerin veya sağlık çalışanlarının tedavi sürecinde bilgi eksikliği, dikkat kusuru veya özen göstermeme gibi ihlaller yapması hukuki ve cezai sorumluluğa yol açabilir. Özellikle tıbbi müdahalelerde standarda uygun davranılmadığında ve hastanın zarar gördüğü kanıtlandığında, hekime karşı malpraktis davası açılabilir. Bu davada, kusur, zarar ve illiyet bağı aranır. Mahkeme, hekim veya hastanenin sorumlu olup olmadığına tıp bilimi rehberliğinde uzman raporlarıyla karar verir.

COVID-19 döneminde karantina, seyahat kısıtlaması, maske zorunluluğu gibi kurallar getirildi. Zorunlu aşı veya test uygulaması da tartışıldı. Hukuk bu tedbirleri nasıl değerlendiriyor, temel haklar nasıl sınırlanabilir?

Hastaneler, eczaneler ve laboratuvarlar, hastanın kimlik ve tıbbi bilgilerini toplarken KVKK hükümlerine tabidir. Güvenlik önlemleri, verilerin sınırlı erişimi ve gerekli rıza mekanizması önemlidir. İhlal raporlanmazsa ciddi cezalar var.