Doğalgaz ithalatında uzun dönemli kontratlar ve tahkim sözleşmeleri nasıl işliyor?

Uluslararası doğalgaz ithalat sözleşmeleri (örneğin BOTAŞ ile Gazprom arasındaki) genelde uzun dönemli, 10-25 yıl süreli ve ‘take or pay’ (al ya da öde) hükmünü içerir. Fiyat formülü, petrol veya petrol ürünleri endeksli olabilir, endeksleme parametreleri ve revizyon koşulları detaylıca belirtilir. Hukuki uyuşmazlık durumunda uluslararası tahkim (ör. ICC, Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü) veya özel anlaşmazlık çözüm merkezlerine başvurulacağı sözleşmede yer alır. Taraflar, yargı yerine tahkim yoluna başvurabilir. Sözleşmede genelde gizlilik maddeleriyle ticari sırlar korunur. BOTAŞ bu uzun dönemli kontratlarla arz güvenliğini sağlarken fiyat uyarlama mekanizmaları belirli dönemlerde devreye girer, taraflar tahkimde fiyat indirimi isteyebilir.