Avukat-tr.com
ABD’de ‘fair use’ diye kısmi kullanımlar için istisna var. Türkiye’de bunun karşılığı nedir? Örneğin bir filmi yorumlamak için kısa bölüm kullanmak, eğitim amaçlı alıntı yapmak yasal mı?
Türk hukukunda 5846 sayılı Kanun’da ‘adil kullanım’ tabiri geçmese de benzer istisnalar yer alır. Eserde kısa alıntı (iktibas), eleştiri, eğitim veya bilimsel amaçla sınırlı paylaşım gibi kullanım halleri ‘serbest kullanımlar’ olarak düzenlenir. Fakat ABD’deki ‘fair use’ kadar esnek değildir. Örneğin eleştiri veya inceleme için gerekli ölçüde kısa bölüm alınabilir, ancak eserin temel bölümü veya tamamı kullanılmamalıdır. Ticari amaç gütmeyen eğitim ve araştırma faaliyetlerinde de, kanunun belirttiği sınırlar içinde alıntı yapılabilir. Ölçülülük, kaynak gösterme ve eserin bütünlüğünü bozmama esas alınır. Dolayısıyla Türk hukukunda fair use benzeri anlayış olsa da ABD’deki kadar geniş uygulama yoktur, daha katı koşullar bulunur.