Antidamping soruşturmaları hangi süreçle yürütülür?

Uluslararası ticaret hukuku, devletler arasındaki ticari ilişkileri ve bunların düzenlenmesini konu alır. Ana kaynaklar arasında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) anlaşmaları, Birleşmiş Milletler sözleşmeleri (CISG gibi), bölgesel ticaret anlaşmaları (Gümrük Birliği, Serbest Ticaret Anlaşmaları vb.) ve ulusal mevzuatlar bulunur. Ayrıca âdet ve teamüller, uluslararası tahkim kararları da bu hukuk alanına yön verir.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), uluslararası ticaretin liberalizasyonunu sağlamak, korumacılığı azaltmak ve ticari uyuşmazlıkların çözümünü kolaylaştırmak amacıyla kurulan bir organizasyondur. GATT’tan evrilen bu kurum, üye ülkeler arasında ticaret kurallarını gözetir ve uyuşmazlık çözüm mekanizması sunar.

ICC Tahkim, ICC Kuralları’na göre yürütülür ve ICC Tahkim Divanı bünyesinde gerçekleşir. UNCITRAL Tahkim Kuralları ise bağımsız bir kurallar setidir, taraflar bu kuralları seçip hakem yerini belirleyebilir. Genelde ad hoc tahkimde kullanılır.

DTÖ kuralları çerçevesinde bir ülke, ani ithalat artışı nedeniyle yerli sanayisi zarar görürse ‘koruyucu önlem’ olarak ek gümrük vergisi veya kota uygulayabilir. Bu önlem kalıcı mı geçici mi, hangi şartlarda alınır?

AB pazarına makine ihracatı yaparken, güvenlik ve teknik normlara uyum için CE işaretlemesi istenir. Bu, hangi hukuki zemine dayanır, nasıl alınır?

Incoterms kurallarından CPT (Carriage Paid To) ve CIP (Carriage And Insurance Paid To) benzer ama CIP’de satıcı ayrıca asgari sigorta yaptırır. CPT’de sigorta alıcıya ait. Risk ise her ikisinde de taşıma firmasına ilk teslim anında alıcıya geçer.

Uluslararası ticarette haksız ticari uygulamalar (unfair trade) denilince damping, sübvansiyon, fikrî mülkiyet ihlalleri, hileli ticaret yöntemleri vb. anlaşılır. DTÖ ve ulusal mevzuat bunları yasaklar veya önlem alır. Peki damping ve sübvansiyon nedir?

Nesli tehlikede türlerin ticaretini sınırlayan CITES, küresel çapta hayvan ve bitki ithalat-ihracatını düzenler. Taraf devletler, koruma altındaki türleri izin olmadan dış ticarete konu edemez.

CISG (Satım Sözleşmelerine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi), farklı hukuk sistemlerine sahip ülkeler arasında yapılan mal satımlarında ortak kurallar getiren temel bir metindir. Taraf devletlerdeki satıcı ve alıcı arasında doğan uyuşmazlıklarda CISG uygulanarak hukukî belirsizlik azaltılır.