Kambiyo denetimi hangi durumlarda uygulanır?

Nesli tehlikede türlerin ticaretini sınırlayan CITES, küresel çapta hayvan ve bitki ithalat-ihracatını düzenler. Taraf devletler, koruma altındaki türleri izin olmadan dış ticarete konu edemez.

Gümrük Birliği, üye ülkeler arasında gümrük vergilerini sıfırlarken, dış ülkelere karşı ortak gümrük tarifesi uygular. Serbest Ticaret Bölgesi ise tarafların kendi dış ticaret politikalarını korumalarına müsaade eder; sadece kendi aralarındaki tarifeleri azaltır. Bu iki model uluslararası ticaret ilişkilerinde farklı sonuçlar doğurur.

ICC Tahkim, ICC Kuralları’na göre yürütülür ve ICC Tahkim Divanı bünyesinde gerçekleşir. UNCITRAL Tahkim Kuralları ise bağımsız bir kurallar setidir, taraflar bu kuralları seçip hakem yerini belirleyebilir. Genelde ad hoc tahkimde kullanılır.

Uluslararası ticaret hukuku, devletler arasındaki ticari ilişkileri ve bunların düzenlenmesini konu alır. Ana kaynaklar arasında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) anlaşmaları, Birleşmiş Milletler sözleşmeleri (CISG gibi), bölgesel ticaret anlaşmaları (Gümrük Birliği, Serbest Ticaret Anlaşmaları vb.) ve ulusal mevzuatlar bulunur. Ayrıca âdet ve teamüller, uluslararası tahkim kararları da bu hukuk alanına yön verir.

Denizyolu taşımada kiralama (charter party) sözleşmesi yapıldığında, gemi kaptanı veya armatör malın korunmasından ne derece sorumlu? Ziya veya hasar kim tarafından karşılanır?

CIF (Cost, Insurance and Freight) ve FOB (Free on Board) Incoterms kurallarıdır. FOB’da satıcı malı gemide yükleme noktasına kadar sorumludur, navlun ve sigorta alıcıya aittir. CIF’te ise satıcı navlun ve asgari sigorta dahil gemiye kadar ve deniz yolculuğu masrafından sorumludur. Risk ise gemi küpeştesini geçerken alıcıya geçer.

Taraflar, uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözüleceğini kararlaştırıyorsa, sözleşmede tahkim şartı veya ek protokol bulunmalıdır. Tahkim yerini, dili, kurumunu (ICC, LCIA vb.) açıkça belirtmek önerilir. Yoksa ileride yetkili yer tartışması çıkabilir.

Gümrükte ürünün hangi tarife pozisyonuna girdiği vergi oranını belirler. Bazen yarı mamul ile bitmiş ürün arasındaki ayrım net olmuyor. Uluslararası ticaret hukukunda bu sınıflandırma ihtilafı nasıl çözülür?

Force majeure (mücbir sebep), tarafların kontrolü dışında gelişen olaylar (doğal afet, savaş, ihracat yasağı vb.) nedeniyle sözleşme yükümlülüklerini ifa edememesi durumunda sorumluluğu hafifleten veya ortadan kaldıran bir kavramdır.