Sahte ilaç üretimi ve kaçakçılığıyla ilgili yaptırımlar nedir?

Bazı ilaçlar, özellikle antibiyotikler, ağır analjezikler gibi reçetesiz satılamaz. Eczanelerin bu kurala uyması zorunludur, aksi takdirde hem cezai hem de idari yaptırımla karşılaşabilirler. Bu düzenleme halk sağlığını korumak için konmuştur.

İlaç fabrikalarında çalışanlar kimyasallara, steril şartlara maruz kalabilir. İşverenin iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri tam olmalı. Aksi halde hem iş hukuku hem de halk sağlığı bakımından büyük riskler doğar.

Elektronik sigaralar nikotin içerebiliyor, tütün ürünü sayılmayabiliyor ama sağlık riski barındırıyor. Ülkemizde ithalat ve satış yasaklarına dair kararlar var. İnternetten satışı veya reklamı da yasak. Bu konunun hukuki temelleri nedir?

Hekimlerin veya sağlık çalışanlarının tedavi sürecinde bilgi eksikliği, dikkat kusuru veya özen göstermeme gibi ihlaller yapması hukuki ve cezai sorumluluğa yol açabilir. Özellikle tıbbi müdahalelerde standarda uygun davranılmadığında ve hastanın zarar gördüğü kanıtlandığında, hekime karşı malpraktis davası açılabilir. Bu davada, kusur, zarar ve illiyet bağı aranır. Mahkeme, hekim veya hastanenin sorumlu olup olmadığına tıp bilimi rehberliğinde uzman raporlarıyla karar verir.

Eczaneler, ilaç satışında belirli fiyatlara ve stok kurallarına tabidir. Kârlılık ve indirimlerde rekabet unsuru kısıtlıdır çünkü ilaç fiyatları resmi olarak belirlenir. Ayrıca eczane açılışında coğrafi kısıtlar ve nüfus kriterleri bulunur. Eczanelerin agresif reklam yapması yasaktır, böylece haksız rekabetten kaçınılır.

Yeni modelle şehir hastaneleri, devlet ile özel sektörün yaptıkları sözleşmelerle inşa ve işletme aşamasında yönetilir. Bu sözleşmelerin ifasında çıkan uyuşmazlıklarda tahkim mi, idari yargı mı yetkili, risk paylaşımı nasıl düzenlenir?

Eczacı, doktorun reçetesinde yazan ilaç yerine yanlış bir ilaç verdiyse veya dozu hatalı verdiyse hastada ciddi zarar oluşabilir. Bu durumda eczacı hem mesleki hem de hukuki sorumluluk altında kalabilir mi?

Anestezi hatası, hastada kalıcı sakatlık veya ölümle sonuçlanabilir. Mahkemede uzman raporlarıyla ilacın dozu, hastanın alerjik durumu, anestezi ekibinin protokolü incelenir. Kusur varsa tazminat veya ceza gündeme gelir.

Bir kişinin akıl hastalığı varsa, kendisi aydınlatılmış onam veremeyebilir. Bu durumda yasal temsilcisi (vasisi) veya mahkeme kararı devreye girer. Bu süreçte vasi atanması gerekebilir. Acil durumdaysa doktor ‘zorunlu tedavi’yi uygulayabilir.