Kamunun harcama ilkeleri: Genellik, açıklık, şeffaflık nedir?
- 08.12.2024
Mali disiplin için AB kriterleri gibi çeşitli limitler konuluyor. Örneğin Maastricht kriterlerinde bütçe açığının GSYH’nın %3’ünü, borç stokunun %60’ını aşmaması öneriliyor. Bu tür sınırlar hukuken bağlayıcı mı, neyi amaçlar?
Mali disiplini sağlamak, ekonomide istikrarı korumak için ülkeler bütçe açığı ve kamu borç stokuna dair hedefler belirler. AB Maastricht kriterlerinde üye ülkelerin bütçe açığını GSYH’nin %3’ünde, kamu borç stokunu %60’ta tutma hedefi bulunur. Bu, AB düzeyinde hukuken bağlayıcıdır; aşan ülkelere yaptırımlar uygulanabilir (Stabilite ve Büyüme Paktı). Türkiye üye olmadığı için doğrudan bu düzenlemeye tabi değil, ama ekonomik istikrar ve kredi notu gibi faktörler sebebiyle benzer hedefler gözetir. Bu oranlar, aşırı borçlanmaya karşı uyarı işlevi taşır. Kamu tedini hukukunda da borçlanma limitleri ve harcama disiplininin temel amacı, gelecek nesilleri borç yükü altında bırakmamak ve makroekonomik istikrara zarar vermemektir. Bu çerçevede, hukuken veya uluslararası anlaşmalarla kabul edilen limitler vardır.