Özel fonlar ve döner sermayeler kamu tedini hukukuna nasıl entegre edilir?
- 22.12.2024
Modern kamu maliyesinde ‘program bütçe’ yaklaşımı yaygınlaşmıştır. Bu sistemde harcamalar faaliyetlere veya programlara göre ayrılır. Program bütçe hangi avantajları sağlar, Türkiye’deki uygulaması nasıldır?
Program bütçe sistemi, geleneksel kalem bütçesi yerine kamu harcamalarını ‘hedef-odaklı programlar’ çerçevesinde düzenleyen bir modeldir. Amaç, harcamaların daha stratejik planlanması ve performans değerlendirmesi yapılmasıdır. Her program, belirli bir hedef (eğitimde kalite artışı, altyapı gelişimi vb.) çerçevesinde kaynak tahsis eder; masraflar alt kalemlere göre değil, program fonksiyonlarına göre sınıflandırılır. Böylece kamu tedini hukuku daha izlenebilir ve hesap verilebilir hâle gelir. Türkiye’de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, stratejik planlama ve performans esaslı bütçeyi öngörmüştür. Bu sistemde kurumlar harcamaları program ve alt hedeflere göre hazırlar; sonuçta harcanan bütçe sonuç-performans ilişkisiyle değerlendirilebilir. Program bütçe, israfı azaltmak, etkililik ve verimlilik sağlamak açısından önem taşır.