Avukat-tr.com
Yeni bir inşaat projesi veya maden tesisi açmayı planlayan yatırımcı olarak ‘ÇED zorunlu mu?’ sorusuyla karşılaşıyoruz. ÇED Yönetmeliği’ne göre hangi projeler mutlaka ÇED’e tabidir, hangileri kısmen muaf tutulabilir? Süreç ne kadar sürer ve halkın katılım toplantısı neden önemlidir?
ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) Yönetmeliği, Türkiye’de belirli büyüklük veya nitelikteki projeler için zorunlu kılınan çevresel etki incelemesi mekanizmasıdır. Mesela büyük çaplı enerji santralleri, maden ocakları, çimento fabrikaları, otoyollar, barajlar, havalimanları gibi projeler Ek-1 listesine girerek 'ÇED gereklidir' statüsünde değerlendirilir. Daha küçük ölçekli projeler Ek-2 listesinde olabilir ve bunlara “Seçme-Eleme (ÇED Gerekli olup olmadığına dair karar)” süreci uygulanır. Bu sürecin nihayetinde ÇED raporu hazırlanır veya ÇED gerekli değildir kararı çıkar. ÇED raporu hazırlanırken projenin çevreye olası etkileri, atık yönetimi, gürültü, su kaynakları üzerindeki etkiler ve ekolojik denge gibi unsurlar incelenir. Ayrıca halkın katılımı toplantısı yapılarak yöre halkının görüşleri alınır. Rapor, Bakanlık veya ilgili kurum tarafından onaylanırsa proje ÇED olumlu kararı alır. ÇED olmadan inşaata veya faaliyete başlanırsa para cezası ve projenin durdurulması gibi ağır yaptırımlar uygulanır.